Đừng Vì Hứng Bút Mà Coi Thường Độc Giả
Và Hỗn Láo Với Tiền Nhân
Thiện Nhân Nguyễn Khánh Do
LGT: bài này đã lâu và đăng báo Ngày Nay. Hoàng Lan Chi đăng lại.
Hồi tháng 10/95 ông Hoàng Hải Thủy gửi đăng trên một số báo chí Việt Ngữ ở hải ngoại bài “Thuyền Trưởng Bỏ Tàu …” Đây là một bài phiếm luận dài gồm hai phần để các tạp chí đăng làm hai kỳ. Phần thứ hai của bài viết đó, có thêm tiểu đề là “Đầu Thai Lầm Thế Kỷ…”, đã gây công phẫn khá sôi nổi trong giới độc giả, nhất là giới nữ độc giả, đặc biệt là các độc giả có liên hệ tới trường Trưng Vương, một trong những nữ trung học danh tiếng và kỳ cựu nhất của Việt Nam.
Những độc giả chưa đọc bài viết “Đầu Thai Lầm Thế Kỷ …” hoặc chỉ đọc lướt qua sẽ thắc mắc một cách hợp lý là tại sao một bài phiếm luận lại có thể gây nên sự công phẫn sôi nổi nơi độc giả. Câu trả lời là: ông Hoàng Hải Thủy – một cây bút viết phóng sự và phóng tác truyện ngoại quốc có đôi chút tiếng tăm trước 1975 – đã viết bài đó một cách bừa bãi, nhảm nhí, thô tục, khinh thường độc giả, và bôi bẩn một số danh nhân, anh hùng của lịch sử.
Đã có ít nhất 5 bài viết mà các tác giả tỏ sự công phẫn về bài của ông Hoàng Hải Thủy, đó là các bài của Ngô Tằng Giao, Lê Thị Anh, Đinh Thị Thiên Kim, Người Cali, Linh Linh Ngọc. Các bài trên được đăng trên nhiều báo như Diễn Đàn Tự Do (Hoa Thịnh Đốn), Phụ Nữ Việt (Los Angeles), Đẹp (Houston), Dân Chủ Mới (Boston) v.v..
Nói chung nội dung các bài báo này phàn nàn về sự bịa đặt sự kiện lịch sử và bôi bẩn hai vị nữ anh thư của dân tộc bằng những lời nham nhở, hạ cấp.
Sau đây chúng tôi sẽ phân tích bài “Đầu Thai Lầm Thế Kỷ …” của ông Hoàng Hải Thủy – căn cứ vào bản đăng trên tạp chí Phụ Nữ Việt số 52, tháng 10/95 – để chứng tỏ rằng dù đối với một bài tạp ghi không đòi nhận định nghiêm túc, văn phong nghiêm chỉnh như bài của ông Hoàng Hải Thuỷ, sự phẫn nộ của độc giả vẫn là có lý, chính đáng và cần thiết. Và chúng ta cần có những lời cảnh cáo đối với ông Hoàng Hải Thủy. Đó là lý do chúng tôi viết bài này.
*
Ông Hoàng Hải Thủy khoe rằng nguyên do gợi hứng cho ông viết bài “Thuyền Trưởng Bỏ Tàu … ” là tập hồi ký “Phượng Vẫn Nở Bên Trời Hà Nội” của người viết Nguyễn Thị Ngọc Dung, trong đó có câu “thuyền trưởng bỏ tàu theo nữ hải tặc” mà ông ca ngợi là “đưa vào ngôn ngữ Việt ta một thành ngữ cực kỳ hình tượng để gọi việc anh chồng bỏ vợ con đi theo vợ bé”, và chính “thành ngữ” (?) đó đã “… gợi ý cho tôi, làm tôi cảm khái đi mấy đường tạp ghi này.”
Trong bài tạp ghi đó ông Hoàng Hải Thủy gọi người đàn ông có vợ là thuyền trưởng, người vợ là con tàu, đôi khi là nữ thuyền phó. Khi người đàn ông bỏ vợ con theo một người đàn bà khác thì ông gọi người đó là “nữ hải tặc”. Ông nhận định về vấn đề đa thê ở thời nay và thời xưa, rồi lan man sang một số nhân vật trong truyện tích, trong lịch sử. Từ đó người ta thấy ông đã phơi bày nhận định lệch lạc, văn phong nham nhở, và ngôn ngữ hỗn láo với tiền nhân.
Sau đây chúng tôi sẽ lần lượt xét những “phơi bày” đó của ông.
Ông Hoàng Hải Thủy bắt đầu bằng ý niệm cho rằng ” … ngày xưa ông cha ta có quyền lấy ít nhất là hai vợ…” nhưng bây giờ cái quyền đó đã mất, bởi vì theo ông:
“Kể từ giữa thế kỷ hai mươi đầy cay đắng trở đi tất cả những vị nữ lưu chân chính đa tình Âu, Á, Mỹ, Phi, Úc đều tuyệt đối, thẳng tay, không chấp nhận hai tiếng ‘đa thê’ thân thương…”
Dường như ông quên rằng hiện nay, giữa thập niên cuối cùng của thế kỷ hai mươi, các nước theo Hồi Giáo ở Trung Đông và Phi châu vẫn còn chế độ đa thê, và người phụ nữ ở những nơi đó vẫn còn chịu nhiều thiệt thòi. Ông Sadam Hussein tổng thống Irac là một thí dụ. Ông ta có trên hai chục người con và năm sáu bà vợ! Mới đây nhất, tuần lễ đầu của tháng giêng 1996, hãng thông tấn AP loan tin quốc vương Căm Bốt, Norodom Shihanouk, đã phong cho người vợ thứ của ông là bà Mininia Shihanouk, 58 tuổi, tước “phu nhân tối cao” để dự bị cho bà này nối ngôi. Bản tin còn cho biết quốc vương Shihanouk có 14 người con và 5,6 bà vợ! (coi báo Việt Nam Mới ở Seatle, số 260, ngày 05/01/1996). Và năm 1992, tại thành phố Waco, tiểu bang Texas, Hoa Kỳ, người ta còn nhớ chuyện làm sôi nổi cả nước của giáo phái Davidian Branch do ông Koresh David, chưa đầy bốn chục tuổi, lãnh đạo. Hàng chục bà Mỹ, hội viên của Davidian Branch, đã tình nguyện sống chung, làm vợ không hôn thú của ông David. Sau mấy tháng bị FBI bao vây, bắt đầu hàng, giáo phái này đã nổi lửa đốt trang trại, ngót hai trăm người đã tự tử tập thể. Ai bảo ông Hoàng Hải Thủy là chế độ đa thê đã cáo chung trên mặt trái đất này?
Trong tập thể những kẻ thèm muốn đa thê có … ông Hoàng Hải Thủy. Ông xuýt xoa, tiếc nuối:
“Làm sao được, mấy anh ơi. Ai can U. Nếu mần được thì tất cả chúng tôi đã, cũng mần rồi.”
Rồi ông than thân trách phận là
“… chưa bao giờ đặt chân lên bất cứ một chiếc tàu xinh xinh hiện đại của bất cứ một em nữ hải tặc thơm như múi mít nào – cho buồm lộng gió biển đông và cao tiếng hò khoan:
Lũ chúng ta đầu thai lầm thế kỷ
Bị gia đình ruồng bỏ, vợ con khinh
Biển vô tận xá gì phương hướng nữa
Hải tặc thuyền theo gió hãy lênh đênh.”
Ở đây người ta thấy ông Hoàng Hải Thủy đã đạo thơ của Vũ Hoàng Chương một cách thiếu lương thiện! Không dẫn chứng thơ của người khác mà không ghi xuất xứ, ông còn sửa lời thơ, đổi “thuyền ơi thuyền” của Vũ Hoàng Chương thành “hải tặc thuyền” ở câu 4, khiến đoạn thơ mang tính cảm khái của nhà thơ họ Vũ trở thành một đoạn thơ ý nghĩa … chẳng ra làm sao cả! Ở đây qủa thật ông Hoàng Hải Thủy đã ngang nhiên làm … thi tặc, cướp cạn thơ của người khác!
Để bênh vực việc thuở xưa đàn ông có thể lấy nhiều vợ là một “truyền thống” (?) tốt, ông viết:
“Dzậy thì thưa quý dzị chúng ta nên đi đến kết luận ngắn gọn là trong những truyền thống của ông cha ta có truyền thống cho phép Thuyền Trưởng Lái Nhiều Tàu là tốt đẹp, đáng để ta gìn giữ. Và nếu đám con cháu hèn ngu không giữ được truyền thống cao đẹp ấy đám con cháu ấy đúng là hèn ngu, mà hèn ngu thì ráng chịu.”
Qua đoạn văn trên không những ông Hoàng Hải Thủy tỏ ra tiếc nuối cái thời vàng son của những người đàn ông được lầy nhiều vợ mà còn coi thường hết mọi người thời nay, chê họ là hèn ngu vì đã không biết giữ cái “truyền thống” mà ông thèm khát đó! Không may cho ông là ông hiện đang sống với đám người ấy, và vì vậy ông đã dại dột, nặng lời xỉ vả chính bản thân mà không biết! Nhờ điểm ông pha trò, tự xỉ vả kém duyên dáng này mà người đọc bớt bực mình, nhưng khi ông lên tiếng trực tiếp thắc mắc với giới nữ độc giả, đặc biệt là các người có liên hệ tới trường nữ trung học Trưng Vương thì nhiều người không còn đủ bình thản để bỏ qua cho ông sự coi thường người đọc. Đây ông viết:
“Chuyện làm tôi théc méc là tôi không biết vì sao những vị Nữ Thuyền Phó Mít con cháu Hai Bà Trưng nói chung, và các cụ, các bà, các cô Nữ Sinh Trưng Vương nói riêng các nàng này cũng là những Nữ Thuyền Phó, có nàng còn là Nữ Hải Tặc lận – lại rất quyết liệt trong việc cấm Thuyền Trưởng Chạy Hai Tàu …
Tôi théc méc là bởi vì chính ông cha, chú bác các nàng — mới vài chục niên trước đây thôi- là những Thuyền Trưởng Hai Tàu có Ba-Tăng, có giấy phép Triều Đình cấp.”
Dường như thấy chọc giận các nữ độc giả như trên chưa đủ ông còn nham nhở viết tiếp:
“Lẽ ra là con cháu Hai Bà Trưng các nàng phải tôn trọng cuộc đời tình ái của Hai Bà mới phải. Hai ngàn năm trước thuyền trưởng Thi Sách là Chủ Tịch Hội Đồng Quản Trị kiêm Tổng Giám Đốc Điều Hành Công Ty Hàng Hải Trưng Shipping Company, một mình thuyền trưởng Thi Sách chạy hai tàu viễn dương Trưng First và Trưng Second ngon lành êm ru bà rù….”
Không biết hai tiếng “nham nhở” đã đủ để diễn tả cái ngôn ngữ giống như của một thứ Xuân Tóc Đỏ ở nơi chợ búa chưa? Xin nêu một vài thắc mắc với ông Hoàng Hải Thủy: Sách nào, thày nào dạy ông là Thi Sách lấy cả hai chị em bà Trưng? Nếu không trưng được sử liệu khả tín thì ông là tên lếu láo, hỗn xược với 2 vị nữ anh hùng.
Việc các bà ghen tuông, không muốn chồng có hai ba vợ là điều rất hợp tâm lý phụ nữ, và chuyện đa thê là điều pháp luật cấm chỉ ở nhiều nước. Tại sao lại coi việc phụ nữ Việt chống đa thê là con cháu Hai Bà Trưng không tôn trọng cuộc đời tình ái và sự nghiệp của hai bà?
Nếu độc giả nào còn chưa thấy sự hỗn xược không thể bỏ qua của ông Hoàng Hải Thủy đối với Trưng Nữ Vương thì xin đọc thêm một đoạn nữa:
“Nếu thuyền trưởng Thi Sách không chạy hai tàu họ Trưng cùng một lúc và được cả hai Nữ Thuyền Phó hài lòng thì khi Thái Thú Tô Định tham tàn cho Thuyền Trưởng đi tàu suốt, hai bà đã không căm phẫn. Nếu Hai Bà đã không căm phẫn thì Hai Bà đã không nổi dậy đánh đuổi bọn quan quân nhà Hán. Nếu Hai Bà không đánh đuổi bọn quân nhà Hán, không dựng cờ độc lập ‘Lĩnh Nam riêng một triều đình…’ thì biết đâu bây giờ chúng ta đã chẳng xí xố xì xồ mí nhau …”
Theo cách nhận định về cuộc khởi nghiã Trưng Vương thì rõ là ông Hoàng Hải Thủy chưa từng cắp sách đến trường để được dậy dỗ về lịch sử của hai bà! Và lối suy diễn “nếu thế này thì thế nọ …” của ông ở đây là một thứ ngụy luận rất ấu trĩ!
Theo ý ông, nếu Thi Sách không làm “hài lòng” cả hai bà (hai chữ hài lòng ở đây mang một ngụ ý rất xấu) thì khi Tô Định giết Thi Sách hai bà đã không công phẫn. Nhiều sách sử của Việt Nam đã ghi rõ là vợ chồng Thi Sách cùng với bà Man Thiện (mẹ của hai bà Trưng) âm mưu làm cách mạng đuổi quân Hán. Việc Tô Định giết Thi Sách chỉ là cái cớ cuối cùng để cho cuộc cách mạng đó sớm bùng nổ.
Giả dụ Thi Sách không bị giết, bà Trưng Trắc không công phẫn vì thù chồng thì cuộc cách mạng vẫn sẽ xẩy ra, có thể là trễ hơn, được sửa soạn kỹ hơn, và trong hàng ngũ lãnh đạo sẽ có tên Thi Sách.
Ông còn suy luận là nếu hai bà Trưng không đánh đuổi quân nhà Hán thì có lẽ ngày nay dân Việt đã bị đồng hóa thành Tàu hết, để chỉ còn nói xí xố xì xô. Đây là suy luận ấu trĩ và sai lầm hiển nhiên nhất. Bởi vì lịch sử đã chứng minh trái ngược hẳn lại! Cuộc khởi nghĩa của Trưng Vương chỉ mang nền tự chủ lại cho dân tộc được 3 năm, sau đó nước ta lại bị người Tàu cai trị ngót một ngàn năm, thế mà ngày nay người Việt có xí xố xì xồ đâu?
Từ chuyện hai bà Trưng, ông Hoàng Hải Thủy tiếp sang chuyện bôi bẩn và hỗn láo với hai danh nhân, anh hùng khác là Nguyễn Trãi và Lê Lợi. Ông viết:
“Lịch sử còn ghi một vụ thuyền trưởng đa đoan nữa… Đó là vụ thuyền trưởng Nguyễn Trãi thân bại, danh liệt vì con tàu Thị Lộ…
” Thị Lộ là nhân vật có thực, Nguyễn Trãi khi thành công cũng hưởng thụ phú quý như bất cứ anh thường dân tiểu nhân nào trên cõi đời này, tiểu nhân khi phú quý thì ‘dâm’ liền một khi…
Chính sử dường như không ghi rõ vụ anh con ông Lê Lợi, lên làm vua nhờ bố, dâm dục, tham dâm đến đứng tim chết …
Tôi chắc là dân gian đã bịa ra chuyện Rắn Báo Oán để kể cho nhau nghe chuyện Đại Công Thần Nguyễn Trãi bị bọn anh em Lê Lợi giết cả nhà. “
Về chuyện Nguyễn Trãi bị các triều thần nhà Lê như Lê Khả, Lê Khắc Phục, Nguyễn Xí ám hại (không hiểu theo sách nào ông Hoàng Hải Thuỷ lại dẫn chứng là Lê Sát và Lê Sỉ), dường như ông Hoàng Hải Thủy có biết lờ mờ, chút chút về đoạn sử này, ông biết nói tới chính sử và ngoại sử, nhưng khi viết những lời chê bai rất thiếu lễ độ đối với Nguyễn Trãi, thì người ta lại thấy có điều mâu thuẫn trong tư tưởng của ông.
Thời xưa người ta coi chuyện đàn ông năm thê, bảy thiếp là bình thường, chẳng xấu mà cũng chẳng tốt, nhưng thời nay thì ông Hoàng Hải Thủy ca tụng chuyện đó là “truyền thống cao đẹp” (?),là “vững vàng, hài hòa, có ích lợi cho sự sinh tồn của Con Lạc, Cháu Hồng”, v.v.. Sau khi ca tụng “truyền thống” đa thê của quá khứ, và xỉ vả những kẻ không biết bảo tồn nó ở hiện tại, ông lại quay về quá khứ bêu xấu Nguyễn Trãi là tầm thường như tiểu nhân, là “dâm liền một khi” chỉ vì Nguyễn Trãi nhận thêm một nàng hầu là Thị Lộ!
Bây giờ chúng tôi xin đề cập qua về “văn phong” của ông Hoàng Hải Thủy. Người đọc không thể không bực mình khi ông dùng những từ ngữ lẽ ra chỉ nên dùng trong giới du đãng, hoặc trong đám đầu đường xó chợ để nói đến những anh hùng lịch sử.
Nói về việc Thi Sách, chồng của vị nữ vương duy nhất trong lịch sử nước ta, bị Tô Định sát hại thì ông nham nhở là “…cho thuyền trưởng đi tàu suốt”. Hai bà Trưng thì ông gọi nhảm là Trưng First và Trưng Second. Đối với vị đại anh hùng của dân tộc là Lê Lợi, người đã đánh đuổi ngoại xâm và xây dựng nền tự chủ lâu dài nhất cho dân tộc, công nghiệp có thể coi là lừng lẫy hơn của Trưng Trắc, Lý Bôn, Triệu Quang Phục, Ngô Quyền, và ngay cả của Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Huệ mà ông Hoàng Hải Thủy lại dùng những lời xách mé như “vụ anh con ông Lê Lợi”, hay “bọn anh em Lê Lợi”.
Những lời nham nhở, thô tục, dính dáng đến tình dục được ông nhồi nhét đầy rẫy trong bài viết, từ đầu tới cuối, xin miễn nhắc lại ở đây để khỏi làm phiền bạn đọc.
*
Chúng tôi thiết nghĩ nếu ông Hoàng Hải Thủy trở về với sở trường là phóng tác truyện hay ngoại quốc, như Kiều Giang, Tìm Em Nơi Thiên Đường, hoặc chỉ dùng lối văn nham nhở để viết các phóng sự đại loại như Nổ Như Tạc Đạn, Yêu Nhau Bằng Mồm thì ông sẽ vẫn giữ được cảm tình và sự mến mộ của độc giả. Nếu ông cứ tiếp tục dùng lối văn này để viết về văn học, hoặc bàn nhảm về các danh nhân, anh hùng của lịch sử thì chúng tôi e rằng ông sẽ chỉ gây công phẫn và nhận sự khinh bỉ nơi người đọc lớn tuổi, gây độc hại và dẫn dắt lầm lạc các độc giả trẻ, những người muốn tìm hiểu về văn học và lịch sử nước nhà. Trên phương diện tiêu cực, độc giả sẽ xa lánh ông, và trên phương diện tích cực họ có thể lên tiếng gay gắt chỉ trích, phản bác ông.
Sau cùng chúng tôi xin dành đôi lời gửi đến các báo đã đăng bài “Đầu Thai Lầm Thế Kỷ …”, như Phụ Nữ Việt ở Los Angeles, Bán Nguyệt San Tự Do ở Houston, Diễn Đàn Tự Do ở Washington DC v.v… chúng tôi tin rằng quý vị đã không xét kỹ nội dung bài viết, thấy tên tác giả Hoàng Hải Thủy là yên chí cho đăng lên mặt báo. Thiết tưởng các vị chủ trương tờ báo thừa hiểu rằng hào quang của một người viết trong quá khứ không đủ để bảo đảm mọi bài viết mới của người đó đều có phẩm chất tốt. Hy vọng sự đăng những bài viết đại loại như “Thuyền Trưởng Hai Tàu …” sẽ không xẩy ra trong tương lai trên báo của quý vị. Mong quý vị lưu ý và thận trọng hơn.
(Tháng 1/1996)
