Khê Kinh Kha: Tình sầu Hoàng ngọc

  • Khi xa Hà nội, các nhạc sĩ đã sáng tác nhạc về Hà Nội thật hay. Đỉnh cao là “Giấc Mơ Hồi Hương” của Vũ Thành mà tôi thấy dòng nhạc thật sang trọng nhưng vẫn quyến rũ.Tuy vậy, khi xa Sài Gòn không biết có phải vì hoàn cảnh khác xưa nhiều, vừa xứ người vừa phải mưu sinh mà hầu hết các “cổ thụ” âm nhạc không sáng tác được cho Sài Gòn những tình tự như thuở nào cho Hà Nội. Một ngọai lệ, “Sài Gòn Vĩnh Biệt” của Nam Lộc được đón nhận vì đáp ứng tình cảm của người Sài Gòn lúc đó. Xa Sài Gòn và Sài Gòn bị mất tên nhưng giai điệu không mượt mà trữ tình và với cá nhân tôi không lắng đọng lắm.

    Một chiều cuối đông Hoa Thịnh Đốn, khi tuyết rơi trong các ngày đầu xuân Kỷ Sửu vẫn còn đọng thảm cỏ, phủ vùng đồi thoai thỏai, tôi nghe dòng nhạc về Sài Gòn của Khê Kinh Kha (KKK) và lòng thấy rung động. Có lẽ tôi thích âm điệu dân ca quê hương, những giai điệu buồn nên “Tình sầu Hoàng Ngọc” đã chinh phục tôi ngay khi mới nghe lần đầu.

    Tôi không biết KKK nhiều. Chỉ từ khi giúp anh Nguyễn Đăng Tuấn thực hiện chương trình Sáng Tác Mới một thời gian, Nguyễn Đăng Tuấn giới thiệu KKK như giới thiệu vài nhạc sĩ khác.Tôi có đi theo dấu vết KKK theo cái link ở cuối mail của KKK nhưng không chú tâm lắm. Không thể nói lý do, ít ra là bây giờ!

    Sau khi nhận chương trình về “Sài Gòn niềm thương và nỗi nhớ” từ e-mail của tôi, KKK gửi “Tình Sầu Hoàng Ngọc” cho tôi. Chỉ giản dị “Mời LC nghe cho vui” nhưng vui nỗi gì! Điều tưởng chừng đã ngủ yên thì trỗi dậy và tôi không nén được tâm tình đang vô cùng xao xuyến mà phải viết ngay. Như thuở nào say sưa viết cho tình ca quê hương của PD. Thế mới biết trong cuộc sống, hạnh phúc đôi khi đến bất ngờ và hết sức nhỏ nhoi. Đọc một cuốn sách hay, nghe một nhạc phẩm tuyệt cũng là một hạnh phúc!

    Nếu KKK không nói thì rất dễ hiểu đó là một tình sầu cho người yêu tên Hoàng Ngọc! Nhưng đã có lời “dặn dò” trước nên tôi nghe với tâm trạng của một người xa quê. Quê hương thứ hai vì khi rời miền Bắc, tôi còn nhỏ lắm và vì thế kỷ niệm về miền Bắc không thể nào sánh với Sài Gòn của tôi.

    Mở đầu dòng nhạc thật chậm, buồn, đầy nỉ non tình tự:

    Ôi mất rồi những tháng ngày tôi với người trong tình dấu yêu
    Nguời tình ơi đến bao giờ đến bao giờ tôi mới được gần em
    Năm tháng dài chân bước hòai đi giữa đời nhưng lòng khó nguôi
    Người tình ơi vẫn muôn đời vẫn muôn đời em sống mãi lòng tôi

    Thoạt đầu, “ôi mất rồi” nghe thóang một chút cao nhưng không là thảng thốt mà chỉ là một tiếng kêu thật buồn. Trong ngôn ngữ Việt Nam những chữ “bao giờ và làm sao” rất dễ thấm vào lòng người nghe.

    Tôi vẫn chêm câu thơ sau “Mai sau dù có bao giờ” vào bài viết của mình. Hoàng Quân nhả chữ “Ơi” rất nhẹ và “gần em” cũng được buông thật dịu dàng. Thật cảm ơn KKK đã mời Hoàng Quân hát vì nếu nhạc phẩm này mà rơi vào tay cô ca sĩ QL và nghe cô ấy “rên rỉ” ảo não cũng như “rung” quá nhiều thì chắc là tôi không đủ can đảm nghe hết bản nhạc! Tôi chợt có ý tưởng giá như Nhật Trường còn sống thì với cái chất giọng đượm chút dân ca của anh, cái luyến láy rất “điệu đà” của anh chắc hẳn sẽ thành công hơn nữa so với Hoàng Quân. Phải, chỉ Nhật Trường không ai khác, cho dù là Sĩ Phú, Duy Trác hay Anh Ngọc! Điều tôi múôn nói là nhạc phẩm trữ tình này không sang trọng để cần đến giọng hát Anh Ngọc. Phải là Nhật Trường với giọng hát “hơi điệu”, ấm và luyến láy thì sẽ diễn tả được trọn vẹn Tình Sầu Hoàng Ngọc!

    Dòng nhạc tiếp theo làm tôi ngạc nhiên. Từ tha thiết nỉ non chỉ ở vài câu đầu thì tiếp theo nốt nhạc bỗng rơi xuống rất tình tự. Hết sức tình tự không than van rên rỉ. Tôi bỗng ao ước chớ phải chi tôi được nghe ai đó đàn và hát cho tôi nghe nhạc phẩm này trên một thân cây gẫy trong rừng phong Virginia. Lá vàng ngút tầm mắt, lạnh se sắt và dòng nhạc tình tự, còn gì thú bằng phải không!

    Xa em tôi biết những ngày buồn thương
    Xa em tôi mất những nụ hôn thơm

    Để phù hợp nốt nhạc,“nụ hôn” đã được hát thành “nụ hồn” nhưng thật lạ lùng, không gượng ép mà dễ dàng quá, mà tròn trịa quá.

    Để rồi nốt nhạc rơi thật chùng thật thấp:

    Xa em tôi cũng héo hon đời mình

    Ngôn ngữ Việt Nam ở đây được KKK sử dụng thật “nhuyễn”. Mất “nụ hôn thơm”, thật tượng hình và “héo hon” cũng vậy. Diễn tả tâm trạng xa người yêu dấu không gì đẹp hơn là “héo hon”. Chỉ hai chữ “héo hon” là đủ. Không cần nói gì hơn. Nhất là “héo hon đòi mình” thì còn gì hay hơn cho nỗi nhớ quê hương?

    Tôi yêu cả những dòng nhạc sau. Tha thiết và trữ tình làm sao:

    Hoàng ngọc ơi, từng đêm tôi uống lệ buồn làm sao tôi uống hết nỗi lòng nhớ em
    Từ nay trên những con đường có người yêu muộn cuồng điên giữa đời.

    Hoàng Quân gọi “Hoàng ngọc ơi” nghe dịu dàng quá, thiếu cái “đẫm lệ” nhưng đoạn cuối chữ “hết” được HQ nhấn và luyến lên rất nhẹ, rất Việt Nam. Chữ “nhớ” trong “nhớ em” cũng vậy.

    Tôi hơi nhăn mày cho lời nhạc “Có người yêu muộn cuồng điên giữa đời”. Vì sao “yêu muộn”? Tôi muốn hỏi cho ra lẽ, không phải KKK sinh ra hay lớn lên ở Sài Gòn hay sao mà yêu “Hoàng Ngọc” của tôi muộn như thế? KKK cho biết viết bản nhạc này vào năm 1982. Không lẽ, lúc ấy mới biết xa Sài Gòn là héo hon đời mình? Tôi khe khắt và muốn KKK phải biết rằng, khi Sài Gòn mất tên vào cái tháng tư đen tối năm 1975 ấy, là phải biết héo hon cuộc đời rồi! Hay là KKK nghĩ rằng ta sẽ chiếm lại mảnh đất yêu thương nên từ 75, còn sôi sục phục quốc để đến 82, khi thấy hy vọng lụi dần và mới ảo não “Ta yêu em, Hòn Ngọc Viễn Đông ơi, quá muộn và hàng đêm uống lệ buồn?”. Nếu quả là như thế thì tôi có thể “tạm tha” cho nhạc sĩ! Không dưng lẩn thẩn tôi nghĩ suy, nếu là tôi, tôi sẽ viết:

    Từ nay trên khắp nẻo đường, có người say mộng Hoàng thương suốt đời.

    Vẫn là Hoàng, Hoàng Ngọc, Hòn ngọc viễn đông!

    Lời hai:

    Tôi khóc hòai theo tháng ngày, tôi réo gọi tên người dấu yêu
    Hoàng ngọc ơi cách muôn cách muôn trùng tôi thức gọi từng đêm
    Như lá vàng như nỗi hờn rơi giữa hồn trăm nghìn nhớ thương
    Hoàng ngọc ơi nhớ thương này nhớ thương này sẽ giết chết hồn tôi

    “Trăm nghìn nhớ thương”, câu nhạc rất Việt Nam. Phải nói chúng ta đọc thấy ở rất nhiều áng văn thơ xưa và nay. KKK sử dụng “muôn trùng” cũng rất hay. Tôi lại lẩn thẩn suy nghĩ. Nếu là một nhạc sĩ tài tử không giỏi văn chương Việt, chắc hẳn họ sẽ viết “Cách xa rồi, cách xa rồi!’ hay “Xa nhau rồi, xa nhau rồi”! Quả tình tôi nghe một số sáng tác mới và hiểu các nhạc sĩ đã quên tiếng mẹ để nhiều. Để rồi nghe nhạc họ tôi cứ ngỡ nhạc ngọai quốc vì lời dường như rất thiếu! Thiếu đến độ chữ dùng khá là ngô nghê! A, đến đây thì tôi mang máng nhận ra vì sao tôi yêu nhạc phẩm này. Ngoài cái âm điệu buồn phảng phất nỉ non tình tự thì lời của nhạc phẩm khá trau chuốt. “Khá” thôi vì tôi biết “Sẽ giết chết hồn tôi” thì… không thể khen là trau chuốt được!

    Trời đã tối.

    Trời đã tối, tiếc thương rồi sẽ hết
    Và dấu giầy mai sẽ lá sương che

    (Thơ Nguyễn Đình Tòan)

    Cảm ơn KKK về tình tự cho Sài Gòn, Hòn Ngọc Viễn Đông.

    Mai sau dù có bao giờ
    Trở về phố cũ Hoàng mơ vẫn đầy!

    Viết tại Rừng Gió Virginia 2009

    Hoàng Lan Chi

This entry was posted in LanChiYesterday. Bookmark the permalink.